راهنمای اخذ جواز تأسیس

جواز تأسیس، مجوزی قانونی است که به اشخاص حقیقی و حقوقی واجد شرایط اجازه می‌دهد تا در چارچوب ضوابط و مقررات مربوطه، نسبت به ایجاد واحد تولیدی و انجام فعالیت‌های اقتصادی مشخص اقدام نمایند. دریافت این مجوز، مزایای متعددی از جمله امکان بهره‌مندی از تسهیلات مالی و اعتباری، تخصیص زمین در شهرک‌های صنعتی، ثبت علامت تجاری و سایر امتیازات مرتبط را فراهم می‌آورد.

جواز تأسیس چیست؟

جواز تأسیس، مجوزی قانونی است که به اشخاص حقیقی یا حقوقی واجد شرایط، به‌منظور راه‌اندازی واحد تولیدی و انجام فعالیت‌های اقتصادی اعطا می‌شود. صدور این مجوز بر اساس نوع فعالیت تولیدی یا اقتصادی موردنظر، توسط نهادها و مراجع ذی‌صلاح انجام می‌گیرد.

به‌عنوان نمونه، در صورت تمایل به تأسیس یک کارخانه، متقاضی موظف است با تکمیل فرم تقاضا و ارائه مدارک لازم به وزارت صنعت، معدن و تجارت، مراحل قانونی اخذ جواز را طی نماید. پس از تأیید درخواست، امکان تخصیص زمین در یکی از شهرک‌های صنعتی جهت آغاز فعالیت فراهم خواهد شد.

جواز تأسیس متناسب با نوع فعالیت اقتصادی متقاضی، دارای انواع مختلفی بوده و از سوی وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مربوطه ازجمله وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان میراث فرهنگی صادر می‌شود. هر یک از این نهادها، مجوزهای مرتبط با حوزه تخصصی خود را به متقاضیان اعطا می‌نمایند.

انواع جواز تأسیس:

• جواز تأسیس واحد تولیدی:
  این مجوز جهت راه‌اندازی واحدهای تولیدی و صنعتی ازجمله احداث کارخانه، کارگاه و سایر فعالیت‌های مشابه صادر می‌شود.

• جواز تأسیس معدنی:
  به‌منظور استخراج، فرآوری و بهره‌برداری از مواد معدنی و انجام فعالیت‌های مرتبط در حوزه معدن صادر می‌شود.

• جواز تأسیس کشاورزی:
  این مجوز به متقاضیان فعالیت در زمینه‌های کشاورزی، ازجمله زراعت، باغداری، دامپروری و سایر حوزه‌های وابسته اعطا می‌شود.

• جواز تأسیس گردشگری:
  برای ایجاد و بهره‌برداری از اماکن و تأسیسات گردشگری نظیر هتل‌ها، رستوران‌ها، مجتمع‌های تفریحی و سایر مراکز خدماتی مرتبط صادر می‌گردد.

• جواز تأسیس خدماتی:
  این مجوز طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های خدماتی نظیر راه‌اندازی تعمیرگاه‌ها، آرایشگاه‌ها، دفاتر فنی و سایر مشاغل مرتبط را دربر می‌گیرد.

• جواز تأسیس فرهنگی:
  به‌منظور ایجاد مؤسسات فرهنگی و هنری، آموزشگاه‌ها و سایر فعالیت‌های فرهنگی صادر می‌شود.

• جواز تأسیس پیمانکاری:
  این مجوز جهت اجرای پروژه‌های پیمانکاری در حوزه‌هایی همچون ساخت‌وساز، راه‌سازی، ابنیه و سایر فعالیت‌های مشابه اعطا می‌گردد.

مزایای اخذ جواز تأسیس:

• بهره‌مندی از زمین صنعتی در شهرک‌های صنعتی:
  یکی از مهم‌ترین امتیازات جواز تأسیس، امکان تخصیص زمین در شهرک‌های صنعتی با شرایط ویژه و بهره‌مندی از تسهیلات دولتی است. این مزیت به‌ویژه برای واحدهای تولیدی و صنعتی که نیاز به فضای گسترده دارند، حائز اهمیت می‌باشد.
  زمین‌های واقع در شهرک‌های صنعتی از زیرساخت‌های ضروری همچون آب، برق، گاز، تلفن و راه‌های ارتباطی برخوردار بوده و ازنظر امنیتی نیز در سطح مطلوبی قرار دارند.

• امکان ثبت برند و نام تجاری:
  دارندگان جواز تأسیس می‌توانند نسبت به ثبت برند و نام تجاری محصولات تولیدی خود اقدام نمایند. این امر به صاحبان کسب‌وکار اجازه می‌دهد تا ضمن حفظ حقوق مالکیت معنوی، از هرگونه سوءاستفاده احتمالی از نام و اعتبار تجاری خود جلوگیری کنند.

• امکان مشارکت در نمایشگاه‌های داخلی و بین‌المللی:
  با اخذ جواز تأسیس، متقاضیان مجاز به حضور در نمایشگاه‌های داخلی و بین‌المللی مرتبط با حوزه فعالیت خود خواهند بود. این فرصت موجب افزایش بازاریابی، معرفی محصولات و جذب مشتریان جدید می‌شود.

• امکان دریافت تسهیلات مالی و بانکی:
  جواز تأسیس یکی از الزامات دریافت وام و تسهیلات بانکی برای احداث، تجهیز و راه‌اندازی واحدهای تولیدی است. بانک‌ها و مؤسسات مالی با استناد به این مجوز، تسهیلاتی با شرایط بازپرداخت مناسب و نرخ سود ترجیحی در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند. این مزیت به‌ویژه برای کارآفرینانی که با محدودیت‌های مالی مواجه هستند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

• برخورداری از معافیت‌های مالیاتی:
  واحدهای تولیدی دارای جواز تأسیس، مشمول معافیت‌های مالیاتی خاصی می‌شوند که به افزایش سودآوری و کاهش هزینه‌های عملیاتی آن‌ها کمک می‌کند. این معافیت‌ها شامل مواردی همچون معافیت مالیاتی بر درآمد و ارزش افزوده می‌گردد.

• سایر مزایا:
  علاوه بر موارد فوق، اخذ جواز تأسیس امکان بهره‌مندی از امتیازات دیگری ازجمله صدور پروانه بهره‌برداری، دریافت کارت بازرگانی و حضور در بورس اوراق بهادار را نیز فراهم می‌سازد. این امکانات، فرصت‌های جدیدی را برای توسعه کسب‌وکار و افزایش سطح رقابت‌پذیری ایجاد می‌کند.

شرایط کلی برای اخذ جواز تأسیس:

1. تابعیت ایرانی: متقاضی جواز تأسیس می‌بایست تابعیت جمهوری اسلامی ایران را دارا باشد.

2. حداقل سن: سن متقاضی باید حداقل 20 سال تمام باشد.

3. گواهی پایان خدمت یا معافیت: متقاضیان مرد ملزم به ارائه گواهی معتبر پایان خدمت یا معافیت دائم از خدمت نظام وظیفه می‌باشند.

4. تخصص و مهارت: متقاضی باید از تخصص و مهارت لازم جهت انجام فعالیت اقتصادی مورد نظر برخوردار باشد.

5. سرمایه: متقاضی باید دارای سرمایه کافی برای تأسیس و راه‌اندازی فعالیت اقتصادی خود باشد.

شرایط خاص برای اخذ جواز تأسیس ممکن است بر اساس نوع فعالیت اقتصادی متقاضی متفاوت باشد. این شرایط ویژه به‌طور معمول شامل موارد خاص مربوط به هر فعالیت خواهد بود که جزئیات آن پس از بررسی نوع فعالیت مشخص می‌گردد.

مدارک و اطلاعات مورد نیاز برای اخذ جواز تأسیس

۱. مشخصات مورد نیاز برای اخذ جواز تأسیس:

• نوع فعالیت: ارائه شرح دقیق و کامل از نوع فعالیت اقتصادی مورد نظر.
• محل فعالیت: ارائه آدرس و مشخصات کامل محل فعالیت.
• ماشین‌آلات و تجهیزات: ارائه فهرست ماشین‌آلات و تجهیزات ضروری برای انجام فعالیت.
• نیروی انسانی: ارائه اطلاعات دقیق درباره تعداد و ویژگی‌های نیروی انسانی مورد نیاز.
• طرح توجیهی: ارائه سند تحلیلی و جامع که جنبه‌های مختلف پروژه یا کسب‌وکار را مورد بررسی قرار دهد.

۲. مدارک مورد نیاز برای اخذ جواز تأسیس:

الف) مدارک لازم برای اشخاص حقیقی:

• مدارک شناسایی فرد (شامل شناسنامه، کارت ملی، کارت پایان خدمت یا معافیت).
• مدارک اثبات محل اقامت دائم (شامل آدرس، کدپستی و شماره تماس).
• مجوزهای لازم برای محصولات از دستگاه‌های دولتی ذی‌ربط.
• مدارک تحصیلی مرتبط (حداقل مدرک دیپلم).
• اجاره‌نامه یا سند مالکیت محل فعالیت.
• طرح توجیهی فعالیت اقتصادی.

ب) مدارک لازم برای اشخاص حقوقی:

• مدارک شناسایی مدیرعامل (شامل شناسنامه، کارت ملی، کارت پایان خدمت یا معافیت).
• گواهی ثبت شرکت و آگهی مربوط به آخرین تغییرات آن به همراه مدارک اثبات محل اقامت دائمی.
• مشخصات و مدارک شناسایی اعضای شرکت دارای حق امضا.
• کپی اساسنامه شرکت.
• کپی شرکت‌نامه.
• تصویر مهر شرکت.

مراحل دریافت جواز تأسیس

۱. انتخاب نوع فعالیت:

اولین گام جهت اخذ جواز تأسیس، تعیین و انتخاب نوع فعالیت اقتصادی مورد نظر است. فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی معمولاً به دو دسته کلی «صنعتی» و «غیرفعالتی» تقسیم می‌گردند.

۲. تکمیل مدارک:

متقاضی جواز تأسیس موظف است با توجه به نوع فعالیت خود، مدارک مورد نیاز را جمع‌آوری نموده و به مراجع ذی‌ربط ارائه نماید. جزئیات مدارک مورد نیاز در پورتال جامع اطلاع‌رسانی دولت جمهوری اسلامی ایران و سامانه درگاه ملی مجوزهای کشور قابل دسترسی و مشاهده است.

۳. ثبت‌نام در سامانه:

ثبت‌نام در سامانه درگاه ملی مجوزهای کشور و ارسال درخواست به صورت الکترونیکی الزامی است.

۴. پرداخت هزینه‌ها:

هزینه‌های مربوط به صدور جواز تأسیس باید از طریق درگاه پرداخت الکترونیکی موجود در سامانه و طبق تعرفه‌های مصوب پرداخت گردد.

۵. بررسی مدارک:

مدارک ارائه‌شده توسط کارشناسان مرجع ذی‌ربط بر اساس نوع فعالیت اقتصادی مورد نظر بررسی خواهد شد. در صورت تأیید مدارک، پیش‌نویس جواز تأسیس صادر خواهد شد.

۶. اصلاح و تکمیل پیش‌نویس:

چنانچه در پیش‌نویس جواز تأسیس نقص یا ایرادی مشاهده گردد، متقاضی موظف به اصلاح و تکمیل مدارک خواهد بود.

۷. صدور نهایی جواز تأسیس:

پس از تأیید نهایی پیش‌نویس جواز تأسیس، جواز به صورت الکترونیکی صادر شده و به متقاضی ابلاغ خواهد شد.

میزان اعتبار مجوز:

مجوز تأسیس از زمان صدور یا زمان تمدید، ۱۲ ماه اعتبار دارد.

مراحل تمدید جواز تأسیس

۱. ارائه گزارش پیشرفت کار:

متقاضی موظف است گزارشی جامع از فعالیت‌ها و اقدامات انجام‌شده در طول مدت اعتبار جواز تأسیس ارائه نماید. این گزارش می‌بایست شامل موارد ذیل باشد:

• میزان پیشرفت در ساخت‌وساز (در صورت وجود).
• وضعیت نصب و راه‌اندازی ماشین‌آلات.
• فعالیت‌های تولیدی یا خدماتی انجام‌شده.

۲. تکمیل مدارک:

مدارک لازم برای تمدید جواز تأسیس باید بر اساس ضوابط و مقررات مربوطه جمع‌آوری و تهیه شوند.

۳. پرداخت هزینه‌ها:

هزینه تمدید جواز تأسیس مطابق با تعرفه‌های مصوب باید از طریق درگاه‌های پرداخت الکترونیکی پرداخت گردد.

نکته:

در صورتی که متقاضی ظرف مدت ۶ ماه پس از انقضای اعتبار جواز تأسیس، اقدام به تمدید آن ننماید یا شرایط لازم برای تمدید جواز احراز نگردد، مجوز صادره باطل خواهد شد و این امر به اطلاع متقاضی خواهد رسید.

توضیحات در مورد وقفه‌های کاری:

اگر کسب‌وکار با وقفه مواجه شود، توضیحات مربوط به دلایل این وقفه الزامی است و در صورت غیرموجه بودن، ممکن است متقاضی ملزم به بازپرداخت تسهیلات دولتی باشد.

توقف فعالیت کامل:

در صورتی که کسب‌وکار به هر دلیلی متوقف شود، متقاضی موظف به بازگشت سرمایه، منابع طبیعی و زمینی خواهد بود که از طریق مراجع ذی‌صلاح نظارت و پیگیری خواهد شد.

مراکز صادرکننده جواز تأسیس

۱ – جواز تأسیس وزارت صنعت و معدن:

برای شروع هر فعالیت صنعتی، متقاضی باید از طریق وب سایت وزارت صنعت و معدن با انتخاب استان، نوع فعالیت، شهرک صنعتی و جزئیات دیگر مربوطه اقدام به اخذ مجوز کند.

۲ – جواز تأسیس جهاد کشاورزی:

برای فعالیت در بخش‌های کشاورزی، دامپروری و صنایع وابسته، لازم است مجوز تأسیس از سازمان جهاد کشاورزی اخذ شود. این مجوز می‌تواند برای افراد حقیقی یا حقوقی صادر شود. همچنین برای فعالیت در زمینه شیلات، اخذ مجوز از سازمان شیلات الزامی است.

این سازمان مقررات و شرایط خاص خود را برای نظارت و مدیریت منابع شیلاتی و فعالیت‌های مربوط به آن دارد.

انواع جواز تأسیس بر اساس مرجع صادرکننده:

۱. جواز تأسیس وزارت کشور:

با توجه به ماهیت ملی یا مذهبی برخی از فعالیت‌ها، متقاضیان تأسیس سازمان‌های مردم‌نهاد (NGO) یا احزاب سیاسی، موظف به اخذ مجوزهای لازم از وزارت کشور می‌باشند.

۲. جواز تأسیس وزارت کار و تعاون:

افرادی که قصد کارآفرینی و راه‌اندازی مشاغل مختلف را دارند، می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، شرایط و مدارک مورد نیاز برای دریافت جواز تأسیس فعالیت شغلی خود را بررسی کرده و نسبت به اخذ مجوز اقدام نمایند.

۳. جواز تأسیس وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی:

متقاضیان فعالیت در حوزه صنعت گردشگری و صنایع دستی می‌بایست برای دریافت جواز تأسیس از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اقدام نمایند. این افراد می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت وزارت میراث فرهنگی یا دفاتر پیشخوان خدمات دولت، پس از بررسی مدارک و شرایط کسب‌وکار خود، نسبت به دریافت تأییدیه فعالیت اقدام کنند.

مراحل و مدارک لازم برای تمدید جواز تأسیس:

برای تمدید جواز تأسیس، لازم است مدارک و مراحل زیر را به ترتیب آماده کرده و به مراکز مربوطه ارائه دهید:

۱ – ارائه گزارشات پیشرفت کار:

گزارشات پیشرفت کار باید هر دو ماه یک‌بار ارائه شوند تا نشان‌دهنده استمرار و تداوم فعالیت واحد صنعتی باشند.

۲ – تهیه مستندات اولیه:

چنانچه برای بار اول قصد تمدید جواز تأسیس را دارید، باید مستندات مربوط به زمین، ساختمان و سایر امکانات مورد نیاز برای تولید را تهیه و آماده کنید.

۳ – تکمیل فرم تمدید:

فرم مخصوص تمدید جواز تأسیس را به‌طور کامل تکمیل کنید.

۴ – ارائه دفترچه قرارداد زمین یا اجاره‌نامه:

در صورتی که زمین مورد استفاده به صورت استیجاری است، باید دفترچه قرارداد یا اجاره‌نامه مربوطه را ارائه دهید.

۵ – ورود به سامانه:

وارد سامانه مربوطه شوید.

۶ – دسته‌بندی در سامانه:

به بخش سرمایه‌گذاری در سامانه رفته و گزینه “تمدید” را انتخاب کنید.

۷ – انتخاب گزینه تمدید جواز:

گزینه مربوط به تمدید جواز تأسیس را انتخاب کنید.

۸ – تأیید جواز مورد نظر:

جواز مورد نظر خود را تأیید کنید.

۹ – تکمیل اطلاعات و بارگذاری مدارک:

اطلاعات خواسته‌شده را در سامانه وارد کرده و مدارک مورد نیاز را بارگذاری کنید.

۱۰ – ثبت درخواست تمدید جواز:

پس از تکمیل فرم و بارگذاری مدارک، درخواست تمدید جواز تأسیس خود را ثبت کنید.

۱۱ – بررسی توسط کارشناسان:

پس از ثبت درخواست، کارشناسان مربوطه برای نظارت و ارزیابی فعالیت واحد صنعتی به محل مورد نظر اعزام خواهند شد.

برای اطلاعات بیشتر، با کارشناسان بارمان ثبت تماس حاصل فرمایید.