کلیات ثبت اختراع
اختراع محصول یا فرایندیست که راه نوین انجام کاری را ارائه می دهد یا راه حل فنی جدیدی را برای مشکل خاصی پیشنهاد می کند .
حق ثبت اختراع حق انحصاری می باشد که در قبال اختراع ثبت شده به مخترع یا نمایندگی قانونی او اعطا می یابد .
توصیف اختراع
به طور کامل و با ذکر تمامی جوانب توضیح دهد متقاضی ثبت در ایران باید مورد اختراع خود را در برگه ها و سپس آن را در سه نسخه تنظیم و ضمیمه اظهارنامه نماید .
نقشه های اختراع
برای ارائه هرچه بهتر شرح اختراع ،متقاضی ثبت اختراع می تواند از رسم شکل کمک بگیرد بعد از ترسیم نقشه با رعایت نکات زیر از کلیه نقشه سه نسخه نتظیم و ضمیمه اظهارنامه می نماید .
در ترسیم نقشه
نقشه ها باید با مرکب و از روی مقایس متری کشیده شود ،متقاضی ثبت اختراع یا وکیل قانونی او باید زیر نقشه ها را امضا نماید ،نقشه ها باید در کاغذ 34 سانتیمتری طول و 22 سانتیمتری عرض تنظیم شود ،در رسم نقشه ها باید فقط از یک روی کاغذ استفاده شود
شرایط عمومی ثبت اختراع
نو باشد :
اختراع باید دارای مشخصه جدیدی باشد که سابقه آن مشخصه در دانش و زمینه فنی مربوط به آن اختراع پیش بینی نشده باشد .
دارای گام ابتکاری باشد :
اختراع باید علاوه بر جدید بودن ،ارتقا قابل توجهی را در حیطه خود موجب شود به طور استنتاج آن توسط فردی با دانش متوسط در آن زمینه امری بدبهی محسوب نشود به عبارت دیگر راه حل فنی را که اختراع برای حل مشکل پیشنهادمی کند باید نسبت به سایر راه حلهای احتمالی موجود مزیت قابل توجهی داشته باشد در واقع اختراع باید بتواند در حیطه خود مشکلی را از مشکلات موجود که هنوز راه حلی ندارد حل نمایند تا دارای گام ابتکاری باشد
نباید صرفا تئوری و نظری باشد بلکه باید قابلیت استفاده عملی و تولیدی در صنعت را داشته باشد فایده عملی داشته باشد .
مشمول موارد غیر قابل ثبت نباشد :
به غیر از سه شرط فوق در اغلب کشورها نمی توان بعضی از اختراعات را به ثبت رساند مثل آنچه که بر خلاف نظم عمومی و اخلاقیات باشد یا کشفهای و تئوریهای عملی روشهای ریاضی گونه های گیاهی و حیوانی روشهای تجارت روشهای معالجه یا تشخیص بیماری در انسان و دام و نرم افزارهای کامپیوتری فاقد اثرات فنی
مواردی که قابل ثبت اختراع
کشفیات که از قبل انجام شده و در طبیعت موجود است ،نظریه های عملی ،روشهای ریاضی ،طرح ها و نقشه ها ،قواعد و روشهای مثل روش انجام تجارت ،فعالیت ذهنی ،بازی ،نرم افزار رایانه ای فاقد اثر فنی ، روش تشخیص یا معالجه بیماری در انسان یا دام ،گونه های گیاهی یا جانوری یا روش ایجاد ،اختراعی که استفاده تجاری آن محل نظم عمومی یا اصول اخلاقی .
مزایای ثبت اختراع
موقیت قدرتمند در بازار و امتیاز های رقابت
دسترسی به بازارهای جدید
خطر کمتر نقص حق و حقوق
توانایی بیشتر برای دریافت وام و جمع آوری منابع مالی با نرخ معقول بهره
ابزارقدرتمند برای مقابله قانوعی تقلید کنندگان و سو استفاده کنندگان
سود بیشتر و بازگشت بیشتر سرمایه از طریق نظام انحصار
درآمد اضافه از محل تفویض اجازه بهربرداری و انتقال اختراع
درسترسی به فناوری از طریق لیسانس دوجانبه
تمامی اختراعات به دو روش زیر ثبت می شوند .
روش اعلامی :
در این روش اگر ادعای مخترع صحت کافی وشرایط ثبت (جدید و مبتکرانه بودن و دارای کاربرد صنعتی) را داشته باشد اختراع او به ثبت خواهد رسید در ایران تمام اختراعات به روش ثبت می شوند
روش تحقیقی :
در این روش اگر ادعای مخترع ،اختراع از طریق انجام تحقیقات طولانی به طور کامل رد ارزیابی قرار می گیرد در روش تحقیقی از اختراعات پیش از ثبت به صورت کاملا محرمانه نگهداری می شود
قوانین ثبت اختراع
بیان هدف از اختراع –ذکر کاربردهای اختراع –تشریح کامل مشخصات اختراع –تشریح نحوه عملکرد اختراع –بیان مشخصات و ویژگی های مثبت فنی اختراع ،بیان ادعای اختراع به صورت کاملا شفاف ،مناسب بودن تعداد ادعاهای اختراع ،اثبات جدید مبتکرانه و کاربردی بودن اختراع –عدم درج اطلاعات توصیف نامه در ادعای اختراع –گرفتن حق اختراع از مالک یا مخترع به شرط افشای اختراع قبل از ثبت –متناسب بودن اختراع با اصول اخلاقی ،قانوعی ،شرعی –کشفیات اثار هنری شیوه های انجام فعالیت های ذهنی و تجاری و اجتماعی ،روش های ریاضیاتی ،طرح های پیش بینی شده در صنایع نظریه باعلم ژننیک و بیولوژی قابل ثبت نیستند
سه معیار مهم در ثبت اختراع
دارای نوآوزی و خلاقیت
نوآوری در محصول و یا فرایند ایجاد شده یکی از معیار های اصلی جهت ثبت اختراع می باشد . طبق تعریف سازمان جهانی ثبت اختراعات اختراع مورد نظر باید متدها و روش های خلاقانه بهره مند شده باشد .
اختراع باید تازگی داشته باشد
از دیگر معیارهایی که از سوی دولت و سازمان جهانی ثبت اختراعات برای درخواست کننده ثبت اختراع در نظر گرفته می شود تازگی و نوین بودن آن است آن چیزی که مخترع با نوآوری و خلاقیت ایجاد کرده به هیچ عنوان نباید توسط شخص دیگری از قبل ایجاد شده باشد و در غیر این صورت حق امتیاز به درخواست کننده اعطا نمی شود در اصطلاح تخصصی تر باید اختراع مورد نظر ابتکاری باشد و تا آن زمانی که بیان می شود در حال استفاده نباشد .از دیگر ویژگی های یک اختراع ابتکاری این است که با توجه به مجموعه اطلاعات و دانش موجود و مهارت های معمولی از سوی اعطا کنندگان قابل پیش بینی نباشد این معیار بعد از احراز جدید و نوین بودن مطرح و بررسی می شود .
اختراع باید سودمند باشد
سودمندی از دیگر معیارهایی است که از سوی دولت و سازمان جانی ثبت اختراعات نسبت به درخواست اختراع کننده مد نظر قرار می دهند این بدان معنی است که باید محصول و یا فرایند اختراع شده بتواند مشکلی را حل و یا نیاز خاصی را برطرف نمایند البته در منابع به جای نام سودمندی از کاربردی صنعتی تلقی شده.